Eind januari zijn de resultaten van de e-Healthmonitor 2021 van het RIVM overhandigd aan minister Ernst Kuipers. De e-Healthmonitor geeft inzicht in het huidige aanbod en gebruik van digitale zorg. Elk jaar worden er cijfers verzameld over het gebruik en de ervaringen van zorggebruikers en zorgverleners met betrekking tot digitale toepassingen. Nog belangrijker er wordt ook gekeken naar wat er áchter de cijfers zit, door met zorgverleners en gebruikers in gesprek te gaan over stimulerende en belemmerende factoren voor digitale zorg. Als zorgapps ontwikkelaar volgt Healthtrain de uitkomsten van deze e-Healthmonitor vanzelfsprekend op de voet.
De e-Healthmonitor 2021 laat zien dat er in het afgelopen jaar in alle zorgsectoren meer digitale zorg is gebruikt dan daarvoor. Oorzaak: de coronapandemie. Deze uitkomst verbaast ons niets omdat wij dat ook terugzien in het stijgende gebruik van onze zorgapps, zoals MijnZorgApp en huiswerkoefeningen.nl.
Zorgverleners zien steeds de meerwaarde in van e-health nu ze er meer ervaring in hebben opgedaan.
Zorggebruikers (cliënten) hebben in 2021 vaker websites, apps en wearables ingezet om informatie over hun gezondheid en behandeling op te zoeken en bij te houden. In de zorg is ook een toename te zien in digitale communicatie, patiëntportalen en digitale zorgondersteuning. Zorgverleners zien steeds meer de meerwaarde in van e-health en dat is deels te danken aan het coronavirus, waardoor zorgverleners er noodgedwongen meer ervaring in hebben opgedaan. Het videobellen is bijvoorbeeld heel erg toegenomen. Ook bieden meer zorgorganisaties een patiëntportaal aan, een app of een website waarin je je medische gegevens kunt inzien. Bij huisartsen was er een stijging te zien van 42% in 2019 naar 79% in 2021!
Ervaringen van zorgverleners en gebruikers
Zorggebruikers en zorgverleners denken over het algemeen positief over e-health, maar er zijn ook zorgen. Er gaat al heel veel goed in de transformatie naar een andere manier van zorgverlenen, waar digitale zorg een belangrijk onderdeel van is. Er zijn nog wel enkele knelpunten. Het rapport zegt er het volgende over: “Zorgverleners geven signalen af dat er vanaf de werkvloer vaak nog het gevoel heerst dat digitale zorg iets is wat ‘er bij’ komt in plaats van dat het de zorg(processen) ondersteunt. Ze ervaren een hogere werkdruk. Ook blijkt dat patiënten vaak niet goed weten welke mogelijkheden er zijn. Digitale zorg vraagt niet alleen verandering van organisaties en processen, maar vooral ook van menselijk gedrag. Dit zit in de aanpassing van werkprocessen, opdoen van nieuwe vaardigheden en in omgaan met techniek. Om dit te stimuleren is het essentieel dat het duidelijk is wat de meerwaarde is van het inzetten van digitale zorg, zowel aan de kant van de zorgontvanger als aan de kant van de zorgverlener.”
Anders organiseren zorg noodzakelijk
De onderzoekers zien kansen op het gebied van financiering en kwaliteit van zorg. Digitale middelen kunnen de zorg ontlasten. De zorg kent grote uitdagingen door de vergrijzing en stijgende personeelstekorten en door een stijgend aantal patiënten met een chronische ziekte. Uit de voorgaande alinea blijkt dat er meer kennis nodig is en een andere manier van werken om e-health te stimuleren. Digitale zorg is niet iets ‘voor erbij’, zoals nu wordt ervaren, maar moet een vast onderdeel zijn van de zorg. De kennis van zorgmedewerkers over digitale zorg moet omhoog. Het anders organiseren van de zorg is hiervoor noodzakelijk. Om zorggebruikers de meerwaarde te laten zien is het belangrijk dat digitale zorg beter toegankelijk en gebruiksvriendelijk wordt. Een onderwerp waar Healthtrain zich al jaren over buigt in de ontwikkeling van haar zorgapps.
e-Healthmonitor 2021
De resultaten uit dit onderzoek nemen wij mee om onze zorgapps nog beter af te kunnen stemmen op zowel de zorgverlener als de gebruiker. Het RIVM doet dit onderzoek in opdracht van het ministerie van VWS, samen met Nivel en het National eHealth Living Lab (NeLL). Wat de impact van de coronacrisis op het gebruik van e-health precies is, wordt verder onderzocht. Die resultaten volgen later dit jaar en zullen wij wederom met je delen.